Irudia: https://www.amaiur.eus/
Historia apur bat
http://www.aranzadi.eus/fileadmin/docs/amaiur-eus.pdf
Amaiurko ezpata
Independentzia-moneta berria
Amaiurko monumentua
Euskal Herriko moneta propioaz hitz bi
Eusko erabili dut askotan UEUko blogean, baina Iparraldean erabiltzen den izen bereko sasi-monetarekin ez nahasteko, eta denboraldi batez ‘balparda‘1 erabili ondoren, DTMtik MMTra2 igaro eta gero, ‘amaiur‘ hobetsi dut Euskal Herriko (eta EHren!) moneta propiotzat.
Noizbait eztabaidatuko da horretaz, agian. Who knows!
Segituan, hona hemen moneta propioaz egindako zenbait lantxo eta gehigarri:
(a) Returning to the LIRA
W. Mosler, Chianciano, January 11, 2014
(Chianciano January 11, 2014 – Google Aurkezpenak)
(b) Warren Mosler
(c) W. Molser: Eurotik moneta propiora3
Eurotik moneta propiora (eta 4)
(d) W. Mosler: moneta berriaren sortzea
How Could Euro Nations Start A New Currency?
(https://www.youtube.com/watch?v=V2iBD1x5ofw&feature=youtu.be)
(Note that at 3:26 , Mosler says “Lira debt” when he should have said “Euro debt.”)
Gehigarria: Stephanie Kelton
Moneta propioaren sormena hutsetik
How To Start A Currency From Scratch (Short Version)
(https://www.youtube.com/watch?list=PLZJAgo9FgHWZzhpkjtMxIwZns26A0OdFz&v=8W1zA_CgYMk)
How To Create A Currency From Scratch (Long Version)
(https://www.youtube.com/watch?v=IhRzC_fERbs)
(e) Ongi etorri amaiur!
Gehigarriak
(a) Merkataritza bankuak eta banku zentralaz
In Warren Mosler-ek zergapetzeaz (2019an) —-> Narrow banking to that which serves public purpose
Hauei erantzuten: @wbmosler @StephanieKelton @TheNewSchool
Why do you claim: -The currency is a public monopoly -The US government, as sole supplier of those $US What about all the $US created by private banks when they make loans?
Banks are agents of the fed, fully regulated and supervised, and tax payments ultimately debit reserves which come only from the fed.
(b) Bankuen erregulazioa
In Chianciano Presentation —> Banks regulation must tell banks what they can do, and not what they can’t do.
(c) Bankugintzaz hiru hitz
Bankugintzaz hiru hitz (eta 3)
Beraz,
Gure moneta propioaren kasuan, non Euskal Herriko banku zentralak amaiur izeneko moneta propioa jaulkiko duen, banku zentral horrek fully will regulate and supervise EHko merkataritza banku guztiak, banku horiei esanez what they can do.
Euskal Herria Suitza txiki bat izan daiteke
Hasierarako, ikus Suitza – Wikipedia, entziklopedia askea
Segida:
(i) Autodeterminazioaz asko zekien Manex Goyenetche-k (in Euskal Herriko konfederaziorantz):
“Euskal Herriaren etorkizuna Suitza txiki baten antzerakoa izan zitekeela idatzi zuen orain dela zenbait urte Manex Goyhenetche historialariak. Berak zioenez, Europako nazioen mapatik kendu zuten nazio bat. Konkistapen horren ondoren, herri hori zapalduta egon da eta oraindik horrela, hots, menperatuta segitzen du. Hortaz, Nafarroak badu legitimitate historikoa eta hori ezin zaio kendu. Baina maila praktikoan Baskoniako lurraldeen konfederazioa ikusten du Manexek Euskal Herriaren etorkizuna. Puntu honetan, ados gaude historialari baxenafarrarekin.”
(ii) Gogoratu Alfred de Zayas-ek Suitzaz dioena: in Badago esperantzarik!
Le Bonheur d’être Suisse
Nikolaus de Flue, Jean-Jacques Rousseau, Henri Dunant —
Voilà un patrimoine pieux, philosophique, humanitaire… et passionnant!
Voici le cadre helvétique d’un bonheur universel,
Bonheur romand, romanche, tessinois, alémanique – et fraternel.
Nous partageons en Suisse cette espérance de paix et de justice
Basée sur une vision sociale, fierté honnête et productrice,
Issue d’une vraie démocratie, d’une participation spectaculaire,
Pouvoir d’initiative, appel au referendum populaire.
(…)
La Suisse est multiculturelle, comme les Nations Unies
les gens et les coutumes s’épanouissent.
(…)
(iii) Ados, baina nola egin trantsizioa, gauden egoera tamalgarri honetatik biharko Suitza txiki baten antzekora?
(1) POLITIKAN, autodeterminazio-eskubidea bultzatuz eta praktikan jarriz:
Nazio bat gara: autodeterminazioa
(2) EKONOMIAN, Warren Mosler-en irakaspenak aplikatuz:
(iv) Sine qua non-eko baldintza: zabor mota guztia alboratzea, hasi mandanga4rekin eta bukatu ezkerkeria askorekin, gehiegirekin
Alegia, ikus ondokoak:
Defizitez
Europar Batasuneko erreforma?
(ii) Ahantz Europako erreforma
Nazio-estatuaz
(iii) Estatua botererik gabekoa ote da?
Independentista izateko sei urrats
(iv) Sei (6) urrats XXI mendean independentista izateko6
(v) Estatu nordikoak
Ez dagoela dirurik?
(vi) Diruari buruzkoak, gogoratzekoak7
Islandiaz
(vii) Islandia: eredurik ereduena
Alegia,
Suitza txiki bat Suitza handi batean:
Izan dadila gure Herria Suitza txiki bat Europan, “una Europa concebuda com una Suïssa en gran”.
Suitza handi batean: Izan ere, Jordi Graupera-ren hitzez,
“Si buidem Barcelona de la seva història, algú l’omplirà d’una altra cosa
(https://www.nuvol.com/noticies/jordi-graupera-si-buidem-barcelona-de-la-seva-historia-algu-lomplira-amb-una-altra-cosa)
“…quina idea pot aportar Barcelona que sigui rellevant per a la resta del món?
… una Europa concebuda com una Suïssa en gran, és a dir, una Europa on els procediments democràtics ho ancoren tot”
Gehigarri bereziak
a) Lehendabizi, DTM:
Diru Teoria Modernoa (DTM) Parlamentuetan —> Orain DTM barik, MMT (Moneta-Teoria Modernoa)8
b) Lagungarri gisa:
Ba ote dago irtenbide ekonomikorik Euskal Herrian? —> DTM gabe, MMT; eta balparda gaberik amaiur
c) Independentzia, besterik ez:
Independentziaren Aldarrikapen Unilaterala
d) Pandemia dela eta:
Koronabirus krisiaren aurrean, Eurogunerako proposamen bat
Warren Mosler: interes tasak eta inflazioa
Ikusi dokumentu osoa hemen: https://www.scribd.com/document/520493407/Amaiur-historia-apur-bat-eta-independentzia-moneta-berria
1 Jaio nintzeneko auzoa gogoratzearren. Balpardaz, ikus Santurtzi (Donejurgi) eta Balparda eta Euskal Herria, Enkarterri, Ibar Ezkerra, Santurtzi, Balparda.
2 Alegia, Diru Teoria Modernotik Moneta-Teoria Modernora pasatuz: Fed eta DTM.
3 Denbora hartan ‘eusko’ izena erabili nuen.
5 Ikus, halaber, Stephanie Kelton en azken lana: Stephanie Kelton-ek bere liburuaz (The Deficit Myth).
Gogoratzekoa: Neoliberala al zara?
6 Orain DTM barik, MMT.
7 DTM barik, orain MMT.
8 Ikus Fed eta DTM.
