1. George Orwell: bi hitz
Informazioa: http://en.wikipedia.org/wiki/George_Orwell
1984: George Orwell-ek 1948an idatzitako fikzio-politikako eleberri distopikoa da.
Anaia Nagusia: http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Brother_%28Nineteen_Eighty-Four%29
Anaia Nagusiak pertsonaia politiko guztiak ordezkatzen ditu: bera da komandante-burua, gizartearen zaintzailea, jainko paganoa eta epaile gorena. Alderdiaren ideiak irudikatzen ditu, alderdi bakar, ahalguztidun eta nonahikoa. Beronek biztanle guztiak zelatatzen ditu etengabe, nonahi dauden telepantailen bidez. Inork ez du inoiz Anaia Nagusia ikusi. Aurpegi bat da posterretan eta ahots bat telepantailetan. Bere irudiak begiekin jarraitzen ditu biztanle guztiak. ANAIA NAGUSIAK ZAINDU EGITEN ZAITU diote poster guztiek. Zalantza dago Anaia Nagusia existitzen den.
Idazleentzako gomendioak in https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/orwell46.htm
Azken saiakeran, Orwell-ek sei arau ematen ditu idazleentzat[1].
Anaia Nagusiaren irudia txiki utzi dute azken egunetako berriek[2].
Aferak aurrera segituko du, antza. Izan ere, Glenn Greenwald, The Guardian-eko kazetaria, txosten potoloren bat prestatzen ari da[3].
NASko ‘filtraziogileak’, Edward Snowden-ek, aldiz, hauxe dio: Ez dut espero etxea berriz ikustea[4].
Bideoa:
http://www.guardian.co.uk/world/video/2013/jun/09/nsa-whistleblower-edward-snowden-interview-video
Gehigarria:
http://www.guardian.co.uk/world/2013/jun/09/edward-snowden-nsa-whistleblower-surveillance
Orwell thought we would be destroyed by the things we fear.
Izan ere, nonahi dagoen estatuak alderdi totalitarioko kideak lege eta arauak betetzera behartzen ditu doktrinamendu, propaganda, beldur eta zigorraren bidez.
2. Aldous Huxley: hitz pare bat
Bai mundu berria (ingelesez Brave New World) 1932an idatzia, Aldous Huxley-ren nobela anti-utopikoa da.
XXVI. mendeko Londresen kokatuta, ugalketa teknologien, eugenesiaren eta ametsetan ikastearen (hipnopedia) garapena aurreikusten du, gizartea aldatzeko konbinatzen direnak.
Huxley thought that we would be controlled by the things that delight us.
Izan ere, deskribatzen duen munduan gizadiak ez du kezkarik, osasuntsua eta teknologikoki garatua da. Gerra eta pobrezia ezabatuak izan dira eta denak zoriontsu dira. Baina hau beste hainbat gauza ezabatuta lortu da: familia, aniztasun kulturala, artea, literatura, zientzia, erlijioa eta filosofia. Gizarte hedonista da.
3. Mundu mailako fenomeno berria eta erabat kezkagarria
Hona hemen zenbait lotura:
https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/06/10/george-orwell-bi-hitz/. https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/07/09/george-orwell-bi-hitz-segida/. https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/08/02/george-orwell-bi-hitz-bigarren-segida/. https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/09/06/george-orwell-bi-hitz-hirugarren-segida/. https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/10/29/george-orwell-bi-hitz-laugarren-segida/. https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/12/03/george-orwell-bi-hitz-bosgarren-segida/.
Orain ongi dakigunez[5], Everything we do online is tracked.
4. Poesia: poiesis
Poiesis sormena da, hots, kreazioa.
Michel Foucault-ek kontrol gizartea deskribatu zuen hainbat arlotan.
Gilles Deleuze-k kontroletik alde egiteko, kontrola saihesteko, kontroletiko ihes lineak sortzea, kreatzea proposatu zuen, hots, poiesis, poesia berria.
Orwell thought we would be destroyed by the things we fear
Huxley thought that we would be controlled by the things that delight us
Everything we do online is tracked
Hortaz, zertan datza poesia berria, poiesis berria?
Non ote poeta berriak, kreatzaile berriak?
donejurgi (joseba felix tobar-arbulu)
(Hatsaren Poesia 2014 delakoan azaltzeko)
[1] Ingelesez:
“Never use a metaphor, simile or other figure of speech which you are used to seeing in print.
Never use a long word where a short one will do.
If it is possible to cut a word out, always cut it out.
Never use the passive where you can use the active.
Never use a foreign phrase, a scientific word or a jargon word if you can think of an everyday English equivalent.
Break any of these rules sooner than say anything outright barbarous.”
[2] Ikus errealitateak fikzioa gainditu du interneten: https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/06/07/fikzioa-eta-errealitatea/ eta https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/06/09/ekonomia-erlijio-bilakatzen-denean-god-is-everywhere/.
