Warren Mosler Zurich-en

Mosler heldu den martxoaren 25ean Zurich-en egongo da[1]. Bertan aurkezpen bat egingo du[2].

Hona hemen aurkezpena[3]: MMT and the Euro.

Aurkezpenean ukituko dituen puntu nagusiak honako hauek dira:

a)      Maastricht-eko Ituna

Herrialde kideek beren zor nazionalak gordetzen dituzte

Urteko defizitaren muga %3a

Banku gordailuak herrialde kideek segurtatzen dituzte

Ez dago EBZren inolako babesik herrialde kideentzat

Herrialde kide berriak errenta murriztuak izango dira

Soilik EBZ ez da izango errenta murriztua

b)      1996ko Bretton Woods-eko Konferentzia

Gordailu aseguruak ez dira sinesgarriak

Herrialde kideen interes tasak merkatu indarren arabera

Herrialde kideen politika fiskala ziklikokoa

Soilik EBZ zikloen aurka aritu daiteke

Soilik EBZk banku gordailuen aseguruari sinesgarritasuna hornitu diezaioke

Banku gordailuak segurtatzen duen erakundeak bankuak ere erregulatu behar ditu

Zergatik eratu zen modu honetan?

Soilik kontsentsu politikoa lortzeko

Egitura funtzional oso batek ez luke aginduko kontsentsu politikorik

Onetsiko litzatekeen Itun bat eratzea

Ondoko egokitzapenak zirkunstantziek egoerek gidatu ditzala

c)      Euro berria

Nahiko ongi lan egin zuen lehen aldian, sektore pribatuko kreditu hedatzeak babesturik

Dena txartu zen 2008ko krisiarekin, sektore pribatua atzera egin zuen heinean

Egoerek aldaketa behartu zuten, hain zuzen ere 1996ko Bretton Woods-eko Konferentzian eztabaidatu zen bezala

d)      2008 eta geroko trauma

Gordailu aseguruen sinesgarritasun ezak banku likideziaren krisiak piztu zuen

Merkatu indarrek herrialde kideen interes tasak altxarazi zituzten

Herrialde kideak bortxatuak ziren ziklikoko politikan aritzeko austeritate politikekin

e)      EBk (Europar Batasuna) bi arazo zituen:

Solbentzia: interes tasak altxatu ziren, herrialde kide batzuk gai ez izanik fondoak lortzeko, edozein tasatan

Outputaren hutsunea: langabezia eta ekonomia atzera eginez

f)  Solbentzia

Egoerek EBZ bortxatu zuten Maastricht-eko izpirituz haratago aritzeko

EBZk mugagabeko banku likidezia hornitu zuen, ‘berme onargarri[4]’ kontzeptua hedatuz

EBZk herrialde kideei onartu zien haien bankuek birkapitalizatzea beraien zorraren jaulki berriekin

Orain EBZ ‘behar dena’ egiten ari da, herrialde kideek beraiek fondoak izan ahal ditzaten segurtatzeko

EBZk solbentzia arazoari aurre egin zion

EBZ babeserako austeritate baldintzak ouput hutsunea zabaltzen segitzen du

g)      Enplegua eta ouputa berriz eratzea

Zerga igoerekin eta gastu murrizketekin, BPG eta enplegua murrizten dira

Zerga murrizketekin eta gastu igoerekin alderantziz gertatzen da

EBZk solbentzia arazoa konpondu du

Hortaz, zein da kontua?

h)      Susperraldirako oztopoak

Badago oso hedatutako adostasun defizitak oso handiak direla

Are Beppe Grillo-k dio zorra jaitsi behar dela, zor jaitsiera kentzearen bidez proposatuz

i)       Arazoa

Langabezia defizit gastua txikiegia delako ebidentzia da

EBZk eta EBk austeritatea eskatzen dute fondoen truke

Ekonomiak txartzen segitzen du liskar sozialak handitzen diren heinean

EBZk ikusten du bere finantzatze rola behin-behinekotzat, eta de facto,

EBZ aritzen ari da Banku Zentral (BZ) guztiak aritzen diren moduan

BZ guztiek halabeharrez banku pasiboak babesten dituzte[5]

BZ guztiek halabeharrez zikloaren aurkako politika fiskala finantzatzen dute

TINA! There is no other way. Ez dago beste biderik!

Jende guztiak onartzen du arazoa dela zor publikoa oso handia dela

Zoritxarrez, ekonomiak jaisten ari dira defizitak oso txikiak direlako

j)       MMT, hots, DTM

Moneta bera  monopolio publiko huts bat da

Zergak ordaintzeko eta aurrezki netorako fondoak, azkenik, soilik gobernuaren gastutik edo mailegatzetik datoz

Baldin eta gobernuaren gastua ez bada nahikoa zergak ordaintzeko eta aurrezki netorako fondoak hornitzearren, nahi den moduan, orduan ebidentzia langabezia da

k)      Erantzuna

Langabezia halabeharrez fenomeno monetarioa da

Gobernu tamaina baterako, langabezia handiaren ebidentzia hauxe da: ekonomia erabat oso gain zergapetua da

Erantzuna beti da zergak moztea edo gastua areagotzea, norberaren politikaren arabera

l)       Zaborra dirua bilakatzen

Zergapetzeak langabezia sortzeko funtzionatzen du

Gobernu gastuak bere zergapetzeak sortzen duen langabezia enplegatzen du

m)    Defizitak, aurrezkiak, langabezia

Defizit gastua aurrezki neto guztien iturria da

Eskari ihesak[6] aurrezkien desioak sortzen ditu

Baldin eta gobernu gastua ez bada nahikoa zergak ordaintzekoaren eta aurrezki netoaren desioak betetzearren, ebidentzia langabezia da

n)      Zilarrezko irteera

EBZk esplizituki gordailu asegurua bermatzen du eta banku erregulazioa bere gain hartu

EBZK % 0 tasa politika iraunkorra egiten du

EBZk herrialde kideen zorra bermatzen du

EBk defizit mugak BPGren %8an jartzen ditu, hobetutako betearazte politikarekin

EBk bere ondasun eta zerbitzu publikoak fokatzen ditu langabeziarik handienetako eskualdeetan

o)     Zer gertatzen da benetan?

Austeritateak segitzen du eta finantza sektorera hedatzen da zerga transakzioekin

Ez dago babes politikorik zor publiko handiagoarekin

Ez dago babes politikorik eurotik irteteko

Austeritateak sortzen duen aberastasunaren suntsipenak segitzen du

Langabeziak eta aberastasunaren suntsipenak liskar soziala areagotzen du

Hautesleek Grillo moduko kandidatuak babesten dituzte, zeintzuek azkenik gainbehera atzekoz arrera itzultzeko kale egiten baitute

Benetan gauza txarrak gertatzen ari dira

Banku gordailuen zergak Zipren

p)      Gainerako eztabaida gaiak

Kanpo merkataritza: esportazioak kostu errealak dira; inportazioak mozkin errealak dira; merkataritzako termino errealak optimizatzea

Transfer fiskalak: moneta batasun arrakastatsu guztiek transfer fiskalak barne dauzkate; ondasun eta zerbitzu publikoen produkzioa langabezia handiko eskualdeetara zuzentzeak eskualde horietan kostu erreala ezartzen du, gainontzeko eskualdeetan onura den bitartean

Inflazioa: prezioa maila gobernuak ordaintzen dituen prezioen funtzioa da, halabeharrez, gobernuak gastatzen duenean eta/edo paraleloki eskatua berak maileguz ematen duenean; KPI areagotu daiteke kostuetatik edo eskaeratik

Inflazioa ez da interes tasen funtzioa

Inflazioa ez du eskaeraren demasiak sortzen

Inflazioa ez da ‘hobetu’ langabeziarekin

Lan bermea: EBZk ELR programa, edo lan bermeko programa (employer of last resort, alegia, azken baliabideko enplegatzaile gisa) finantzatuko du

q)      Ondorioak

Europar ‘trenaren hondoratzearen abiadura motelak’ segituko du harik eta defizitek handiagoak izan behar dutela onarpena egon arte

Defizit murrizketaren etengabeko ahaleginek segituko dute guztia okerrera egiten.