Diru Teoria Modernoaren irtenbidea Greziarako

Hona hemen Warren Mosler-ek egindako proposamen egingarria: greziar gobernuaren bono berri baten jaulkitzea[1].

Bono berriaren jaulkitzeak inbertsiogileei galeraren arriskua kentzen die. Ordaintze ezaren egoeran, eta soilik egoera horretan, pasibo transferigarri horiek zuzenki erabil ditzake eskaera eramaileak edozein zor ordaintzeko, baita Greziako gobernuari zor zaizkion zergak ere, bonoek  markaturik daukaten balioan gehi interesetan.

Galeraren arriskua baztertuz, Grezia gai izango da, modu independente batez, merkatuan aurrez ikus daitezkeen etorkizunerako behar diren finantza obligazio guztiak finantzatzeko. Bat bateko ondorioak hauexek dira: (1) defizit murrizketan eragin handia daukaten interes kostuak murriztea, eta (2) EB-tik eta Nazioarteko Moneta Fondotik (NMF) behar den finantzaren laguntza alboratzea.

1. Subiranotasun nazionala berreskuratzea

Greziak interes kostuak jasan behar izan ditu merkatuan finantzatu nahi izan duenean, eta orain arte finantzaketa hori kanpotik da eskuragarri.  Ordaintze ezaren egoeran ez erortzeko, kanpoko laguntza horrek subiranotasun galera ekarri dio,  EB-k eta NMF-k  finantza  laguntza eskainiz, baldin eta Greziako gobernuak EB-k eta NMF-k jarritako baldintza konkretuak betetzen bazituen defizit murrizteko: zergak handitzea, gastuen murrizketak eta pribatizazioak. Alegia, austeritatea, zeinak ekonomiaren moteltzea eta langabeziaren igoera suposatzen baititu.

Greziak subiranotasun nazionala berreskuratuko du, eta EB-ren gaurko eskakizunei betetzeko prozesuaren kontrolaz berriz jabetuko da, baldin eta bere finantza independentzia berreskuratzen badu. Finantza independentziak Greziari bere etorkizunaren jabe izatea permitituko dio. Proposaturiko bono jaulkitzetik datozen interes tasa baxuagoak ordainketa jaitsiera garrantzitsu bat suposatzen du, oraindik eskatzen zaion defizit murrizketan.

Mosler-ek dioenez, nahiz eta proposamenak greziar subiranotasun nazionala berreskuratzen duen, eta finantza zamak errazten dituen, hori Greziako ekonomia berpizteko lehen urratsa besterik ez da. Greziar gobernuak oraindik lan erraldoia dauka aurrean output ekonomikoa eta enplegua berreskuratzeko. Baina finantza independentzia eta finantzatzeko kostu baxuak lehen pauso kritiko da epe luzeko arrakasta lortzeko.

2.  Bonoaren jaulkitzea

Interes tasarik baxuenetan merkatuan oinarrituriko finantzaketak eskatzen ditu inbertsiogileek ulertzea finantza galeraren arriskurik ez dagoela eta jaulkitzaileak kapital-kopurua eta interesak ordaintzeko promesa sinesgarria izatea.

Sinesgarria izateko, mailegu-hartzaileak kontratatuko euro obligazio guztiak, bere garaiko, ordaintzeko medioak eduki behar ditu. Greziarako, horrek esan nahi zuen inbertsiogileek konfiantza zeukatela  Greziak sortu dezakeela errenta nahikoa zergapetzearen eta mailegu hartzearen bidez bere zorrak ordaintzeko.

Edozein maileguren kredituaren prestutasuna ordaintze ezaren zehaztapenarekin hasten da. Ordaintzeko baldintzarik gabeko aginduak egon daitezke; hala ere, inbertsiogileek balioztatzen dituzte beren eskubideak, mailegu-emaileak ordaintzen ez duen kasuan. Korporazio zorrak maiz eskubideak sartzen ditu berme espezifikoetan, errenta  konkretuetan lehentasunak, eta beste kreditua hobetzeko babesa.

Proposaturiko greziar bono jaulkitzeak, ordaintzearen ezaren kasuan bonoak markaturiko balioan gehi interesak hauxe esan nahi du: eramaileak, eskatuz gero, zergapetzeak ordaintzeko erabil ditzakeela bonoak. Horrek bono edukitzaileari segurtasun absolutua ematen dio eurotan heldutasun osoa beti lortu daitekeela.

Pasibo berri horiek halabeharrez ‘diru ona’ direlako segurtasun absolutu horrekin, birfinantzatzeko abilezia ezarria da, zeinak ordaintze ezaren arriskua sakonki murrizten duen. Berriz, ordaintze ezaren kasu bat egongo balitz, inbertsiogileak oraindik ere bere inbertsioaren balio osoa lortuko luke, pasiboen euro balio osoa edozein denboratan greziar zergak ordaintzeko erabil daitekeen heinean.

Beraz, eztabaida hau soilik ordaintze ezaren kasuari dagokionez, galeraren arriskua alboratzeak esan nahi du pasibo berrietarako eskaria beti egongo dela merkatu interes-tasako ia arriskurik gabe, eta ordaintze ezaren eztabaida, helburu praktiko guztietan, hipotetikoa dela.

Greziar gobernuaren bono berriak garrantzia handikoa izango dira bankuetarako,  banku jabetza indartuz, eta ondorioz, ordaintze ezaren posibletasuna are gehiago urrunduz. Hona arrazoia: ordaintze ezaren kasuan, pasibo horiek daukan edozein banku gai izango da, bere bezeroen partez, zergak ordaintzeko pasibo horiek erabiltzea (banku hori erabiliz haien zergak ordaintzearren).

Baldintza horietan, euro ordainketa egiten duen banku-gordailugile bezeroak, izatez, aldi berean, ordaintze ezeko pasiboak erosiko lituzke bankutik eta beraiek erabiliko greziar gobernuarekiko zergak ordaintzeko.

Berriz, beren zergak gordailugileek ordaintzen dituzteneko prozesuan, ordaintze ezaren kasuan, bankua erabat ordaindua izango delako egitateak esan nahi du mota horretako pasibo berrietarako etengabeko eskaria egongo dela merkatuko interes tasa lehiakorretan, greziar finantzaketaren betekizun guztiak errazteko.

Greziar bono berriak, ‘diru ona’ izanik, erakargarriak izango zaizkie inbertsiogile globalei, publiko eta pribatuei. Horrek barne dauzka nazioarteko bankuak, segurtasun konpainiak, erretiro fondoak, eta inbertsiogile pribatuak; halaber, euro erreserbak metatzen dituzten kanpo banku zentralak eta aberastasuneko fondo subiranoak ere.

3. Erantzukizun fiskala

EB-ko kidea den aldetik, Grezia, beste herrialde guztiak bezala, oraindik EBko betekizunei kasu egin behar die. Proposamen honek Greziarako subiranotasun nazionala, finantza independentzia, eta interes tasa baxuagoak itzultzen dituen arren,  gaur egungo austeritate neurriek segituko dute, Greziak  EB-ren baldintzak betetzeko. Hortaz, berriz, hau guztia, lehen urratsa besterik ez da.

Hala ere,  Greziak aparteko malgutasuna  irabaziko du bere helburuak lortzeko, ordaintze ezaren arriskuri buruzko  inolako presiorik gabe, eta gaur egun EB-k eta NMF-k eskatzen dituzten baldintzak eta terminoak kontuan izan barik. Halaber, EBZ-k ez dio behartuko greziar bonoak merkatuan erosteko, eskari horiei kasua ez eginez.

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude