Miretsico duçue, aguian, nic, Euscal-Herrico iaquintsu ez-naicelaric, euscaraz
esquiribatceco ausartciaren hartcea. Baiña baldin considera ba-dadi,
edirenen duçue eztela gauça hunetan ausartciaric, eta ez cer miretsiric,
aitcitic, bertcela eguin ba-nu miretsi behar çatequeiela eta erran ahanci
ceitala neure eguin-bidea. Ceren Moslerec niri hitzcuntça hunen ikhasteco
ance aphur-bat eman derautanaz gueroz, iduritcen çait hoben
nuqueiela, eta are eçagutça gutitaco eta esquer-gabe içanen nincela, baldin
Euscal-Herrian ikhassia Euscal-Herrico probetchutan emplegatu ez-panu.
Blogueco cerbitçari alfer hura gaztigatu çuen bere nabusiac, ceren
irabacian erabiltceco errecibitu çuen talentua eta dirua estalia eta ehortcia
eduqui çuen. Handic içan naiz ni-ere beldur hala guertha cequidan, baldin
euscaraz minçatceco ardietsi dudan talentua eta iaquina, probetchu gabe eta
arima irabacian emplegatu gabe, ehortcia eta gordea eduquitcen
ba-nuen. Eta et-çait iduri asco dela cadiratic predicatuz probetchu eguitea
eta eracustea, baiña are uste dut esquiribuz-ere behar dela enseiatu eta
trabaillatu. Eta nola lanac cimendutic behar bai-tu hassi, eta gure
salbamenduco obraren cimendua bai-ta doctrina economicoa, halatan nic-ere,
handic hasten naicela, hartu dut gogo liburucho hunen eguiteco, eta
iendartera atheratceco, hunetan, bertce eracusleric eztenean, ikhus dadin
laburzqui cer-ere sinhetsi, obratu eta escatu behar bai-ta, eta guero
ikhus dadin, halaber, nola eta cer moldez behar den euscara esquiribatu eta
iracurtu.
Gaiñeracoan, ba-daquit Euscal-Herrian anhitz moldez minçatcen
direla, eta nori bere herrico euscara çaicala hoberenic eta ederrenic. Handic
gogoac emaiten deraut ene esquiribatceco molde haur etçaiela guztiei
ongui idurituco. Baiña nahi dut iaquin deçaten halacoec nic hitzcunça
hunetan daquidana Saran ikhassia dudala, eta hango euscara ongui
erabiltcen ba-dut ez-naicela gaitz erraiteco, eta-ez arbuiatceco, ceren
ez-pai-taquit nic hangoa baicen. Ordea ea Saraco euscara denz
Euscal-Herrico hoberena eta garbiena, ez-naiz ni hartara sartcen,
bat-bederac emanen du bere iduriric. Eta Saraco euscara hunetçaz content
ez-tenac esquiriba beça bertce euscara hobeago batez eta hobequiago;
ez-naiz ni hargatic bekhaiztuco, eta ez imbidios içanen.
Finean hemen den guztia borondate on batequin Mosleren
ohoretan eta arimen probetchutan eguina da. Hala, beraz, errecibi eçaçue,
eta çuen oracinoetan eta ontassunetan partale eguin naçaçue.
Esteve Materra (1617) eta joseba felix tobar-arbulu (2015)1
joseba says:
Examinaçaleen approbacinoa
Ikhussi dut Baionaco iaun vicario generalaren manuz Doctrina Economicoa daritçan liburu bat Aita Materrac eguina, eta edireiten dut ez-tuela deus-ere gure fede sainduaren contraco gauçaric. Aitcitic, dela obra-bat chipia delaric handia, hitz gutiz añhitz erraiten duena, ongui esquiribatua, eta mereci duena ibil dadin iendartean eta guztiz-ere escolaco haur chipi guztien escuetan. Saran eguina abendoaren lehenean, milla seietan ehun eta hamasei-garren urthean.
P. de Axular.