Ezjakintasun itzelaren krisi sakon honetan edozein gauza da posible.
Zor sabaia da gaia. Hona hemen horren inguruan azaldutako link batzuk:
Randall Wray[1]: inflaziorik gabekoa[2].
Paul Krugman[3]: “… printing money isn’t at all inflationary under current conditions.”
Baita DTM-ren inguruan mugitzen direnen linkak ere: Joe Firestone[4]. Stephanie Kelton[5]. Warren Mosler[6] eta Stephanie Kelton, berriz[7].
(Kelton bilioi dolarreko txanpon ideiaren lehen defendatzailetariko bat da.)
Ikus dezagun TV-ko azken agerraldian Kelton-ek esandakoa[8], laburbilduz.
Zorrak ordaintzeko erantzukizunaz ari dira.
Kelton:
“… Ez dugu inoiz zorra ordainduko. AEBetako gobernuak egiten duena Altxor Publikoak kitatzea da. Eta hori da desberdintasuna. Zu eta biok zorretan gaudenean, ordaintzen dugu hirugarren alderdiko zorra transferituz.
AEBetako gobernuak zorra jaukitzen duenean ez ditu beste baten zorrak transferitzen, berak bere moneta jaukitzen du konpondu beharreko zorra kitatzeko. Zeren AEBetako gobernua monetaren jaulkitzailea baita eta ezin baita inoiz dirurik gabe geratu. AEBetako gobernua ezin da dolarrik barik geratu. Dolarrak AEBetako gobernutik datoz. Ez datoz Txinatik. Ez gara sosik gabe geratuko. Ez ditugu geure umeak kiebran jarriko…”
“Bilioi dolarreko txanponaren ideiak ahalbidetuko ditu AEBak Fed-eko balantzeak gainontzeko guztien alde lan egitea, agian aldatzeko.
(…) Eta beraz, bilioi dolarreko txanponaz hitz egiten dugunean, inork ez du esaten nork erosiko duen txanpona eta non lortuko duten dirua bera erosteko. Baldin eta Fed-ek erosi nahi badu -baldin eta Fed behartuta badago txanpona hartzeko-, teklatua erabiltzen dute eta Altxor Publiko kontua markatzen dute Fed-ek guztirako ordaintzen duen bide berean.”
(…)
“Fed-ek ez du banku konturik beste banku batean. Beraiek gastatu ahal izateko, bide bakar bat dago, dirua aire hutsetik sortuz konputagailua erabiliz.”
(Zergatik geratu hor? Hamar, hogei bilioi? Ehun bilioi? Zergatik ezin dugu hori egin?)
“Hori egin dezakegu. (…) Noski, hori egin dezakegu.”
(…Ahantz zor sabaia. Zergatik ez egin txanpon batzuk? …)
“Egin dezakegu. Onartzen baldin badugu Altxor Publikoko idazkariak ahalmena daukala bilioi dolarreko moneta egiteko, eta bera gorde Fed-eko kontu horretan, orduan 10 edo 100 edo beste edozein zenbakitako moneta gorde daiteke. Altxor Publikoko idazkariaren zuhurtasunari dagokio. Beraz, noski, egin dezaketela.
Galdera da, egingo lukete? Zeintzuk izango lirateke hori egitearen adarrak? Ez dago inongo dudarik nire buruan hori egin daitekeela…”
(…)
“… horiek sarrera digitalak dira giltzapean gordeta kalkulu-orri batean. Fed-ek Altxor Publikoko banku kontua kreditatzen duenean, horiek sarrerak digitalak dira. Giltzapean gordeak. Ezin dute alde egin. Ezin dute ihes egin. Ezin dira joan inora. Ezin dute ezer ehizatu. Ezin gaitu hyper puztu. Ezin dituzte jendea izutzen duten gauza horiek guztiak egin.”
(Zeintzuk dira mugak orduan? … esaten ari zara… Gastatu dezakegu nahi dugun beste eta zergapetu nahi dugun apurra?)
“… ez nuen esan hori, inondik inora. Badaude mugak. Noski, mugak daude gastatu ahal duzunari buruz. Mugak ekonomiaren alde errealean daude, ez finantza aldean. Eta ez gaude ohituta entzuteko hori ezin dugula jasan. Ezin dugu jasan.
Ez dago nahiko kopurua balantze orrian. Ezin dugu gastatu dirurik ez daukagulako. Hortaz, har dezagun hipotetikoa. (…) 100 bilioi.”
(…)
“Egin 100 bilioi dolarreko txanpona eta Fed-ek Altxor Publikoko kontua kreditatzen du. Zer gertatzen da? Deus ez. Ezer ere ez. Galdera da, orduan zer gertatuko litzaieke dolar horiei Kongresuak gastu batzuk onartzen baditu, zeren gobernuak ezin baitu gastatu Kongresuak onartzen ez badu…”
(…)
“… Beraz, Kongresuak esaten badu, herrialde honetan 2,2 bilioi dolarreko azpiegitura hondamendia daukagula. Onartuko ditugu fondo batzuk gure herrialdearen azpiegitura konpontzen eta berreraikitzen hasteko, orduan fondo horiek has daitezke isurtzen.
(Eta orduan, mugituko dira ekonomia errealera.)
“… benetako baliabideak hor dauden heinean. Herrialde honetan 23 milioi amerikar daude denbora osoko lana nahi dutenak eta ezin dutenak hori lortu: haietako asko, langabetuak…
(…)
“Zer dela eta permitituko ditugu lagundu nahi duten 23 milioi amerikar, haiek egiteko gauza baliagarriak ditugula, etxegintza langile langabetuak ditugula, manufaktura langile langabetuak, zehazki guk behar dugun trebetasun multzoa daukatela, …”
(…)
“Behar duten gauza bakarra da Kongresuak haiei baimena ematea hori egiteko.”
(…)
“… Ben Bernanke-ri galdetu zitzaion prozesu honetan zehar joan ginenean, eta esan zuten, Zertan ari zara? Bilioi dolar asko ziren. Nondik dator hori?
Zergadun dirua da? …
…Bernanke-ren erantzuna izan zen ez zela zergadun dirua. Bankuei dirua maileguz ematea nahi dugunean, erabiltzen dugu…
(Baina bilioi dolarreko txanpona da.)
“… Hain zuzen ere. Aire hutsetik datorren dirua da. Beraz, oso zintzoa zen.
Oso erantzun zehatza zen. Esan zuen gu ez geundela nahastuta. Ez dago zergadunik nahasita horretan, ezta bilobarik ere ez.”
Dakienak, Stephanie Kelton-ek, badaki.
[1] Ikus http://www.economonitor.com/lrwray/2013/01/04/does-obama-have-a-platinum-coin-up-his-sleeve/. Randall-en hitzez: “The second method is to return to Treasury creation of currency—on a massive scale, pun intended. Currently the US Treasury has the authority to issue platinum coins in any denomination, so it could for example make large payments for military weapons by stamping large denomination platinum coins. It would thereby skip the Fed and private banks. And since coins (and reserves and Federal Reserve notes) don’t count as government debt for purposes of the debt limit this also allows the Treasury to avoid increasing debt as it spends platinum coins. The coins would be Treasury IOUs but would not be counted among the bills and bonds that total to the government debt. Like currency the coins would be “redeemed” in tax payment, hence demanded by those with taxes due. So that is another finesse to get around arbitrary limits or procedures put on Treasury spending
These proposals just show how silly it is to tie the Treasury’s hands behind its back through imposing debt limits. We already require that a budget is approved before Treasury can spend. That constraint is necessary to impose accountability over the Treasury. But once a budget is approved, why on earth would we want to prevent the Treasury from keystroking the necessary balance sheet entries in accordance with Congress’s approved spending?
The budgeting procedure should take into account projections of the evolution of macroeconomic variables like GDP, unemployment, and inflation. It should try to ensure that government keystroking will not be excessive, stoking inflation. It is certainly possible that Congress might guess wrong—and might want to revise its spending plan in light of developments. Or, it can build in automatic stabilizers to lower spending or raise taxes if inflation is fuelled. But it makes no sense to approve a spending path and then to arbitrarily refuse to keystroke spending simply because an arbitrary debt limit is reached.”
[2] Ikus http://www.economonitor.com/lrwray/2013/01/08/update-on-trillion-dollar-coin-not-inflationary-it-is-a-duration-trade/.
[3] Ikus http://krugman.blogs.nytimes.com/2013/01/02/debt-in-a-time-of-zero/?smid=tw-NytimesKrugman&seid=auto.
[4] Ikus http://neweconomicperspectives.org/2013/01/paul-goes-platinum.html eta http://neweconomicperspectives.org/2013/01/the-small-ball-trillion-dollar-coin-seigniorage-exception.html.
[5] Ikus http://neweconomicperspectives.org/2013/01/what-is-it-about-money-that-scares-the-bejesus-out-of-people.html.
[6] Ikus http://moslereconomics.com/2013/01/07/greg-walden-to-introduce-bill-to-stop-u-s-treasury-from-creating-trillion-dollar-platinum-coins/#comments.
[7] In http://www.businessinsider.com/why-the-mint-the-coin-debate-could-be-the-most-important-fiscal-policy-debate-youll-ever-see-in-your-life-2013-1#ixzz2HVpQNFSp. Hona Kelton-ek dioena (caveat, one American trillion = 109): “Stephanie Kelton, an economics professor at the University of Missouri Kansas City and one of the earliest defenders of the coin, explained via email:
Until the idea of minting a $1 trillion coin became a reality, most people probably never gave much thought to the government’s financial operations. We understood that the government spent money, and we knew the money had to come from “somewhere”, but we assumed there were limits to how much the government could afford to spend.
Like a household, we were told that the government could spend more than it takes in, but only as long as private lenders remained willing to extend credit. Borrow too much, and your credit rating will suffer. From there, it’s a hop, skip and a jump to “shared sacrifice” and “tough choices” to avoid becoming the next Greece.
Enter the coin. An idea so simple the mind recoils. The Treasury has the power to end-run the process by cutting out the middlemen – taxpayers and bond markets –simply directing the Federal Reserve to add some numbers to its balance sheet. Saints preserve us! People are freaking out because the coin appears to remove the constraints on government finance by allowing the government to just “print” money. The truth is, the government is already the issuer of the currency. It is already not revenue constrained. The coin doesn’t change anything fundamental, but most people don’t realize this because they don’t know anything about the mechanics of the way the government currently gets numbers into its account at the Fed.”
joseba says:
Gehigarria S. Kelton-en TVko ekitaldiaz:
http://neweconomicperspectives.org/2013/01/good-luck-stopping-austerity-with-incremental-platinum-coin-seigniorage.html
Joe Firestone-ren hitzak:
“…the rational progressive temperament (…) is in the tradition of long-time MMT authors like Bill Mitchell, Randy Wray, Warren Mosler, Mat Forstater, Stephanie Kelton, Scott Fullwiler, and Pavlina Tcherneva. And it’s also (in) the temperament of newer MMT writers like Marshall Auerback, Mike Norman, Bill Black and Michael Hudson.
The position of MMT is that the preferred situation for a nation sovereign in its own fiat currency is that its Treasury Department simply creates currency in the act of deficit spending without issuing accompanying debt. Let’s be clear here.”
Kontua, beraz, diruaren edo monetaren funtzionamendua ulertzean datza.