EBZ-k eskuragarriak dauzkan erremintekin (kide bankuei mugarik gabeko likidezia hornitzea, bankuen arteko tasa jaistea, euro guneko gobernuen zorra erostea) ez dauka inongo aukerarik inflazio monetarioa kausatzeko, nahiz eta horretarako gogor aritu. Ez dago inolako kanalik, zuzenik edo zeharkakorik, teorian edo praktikan, politika horiek ekonomia errealari konektatzeko. (Horrek ez du esan nahi, noski, banku-likidezia eta estatu-gobernuko kredituaren sostengua kentzea ez litzateke izango katastrofikoa.)
Interes baxuagoek ez dute tranparik. Etsenpluak: Japonia azken bi dekadatan, AEBak hiru urtetan eta EBZ-ren interes baxuko politikan azken urteotan. Ez dago inflazio monetarioaren/eskari agregatuaren soberaren ezelako aipamenik edo moneta inflaziogileko ahultasunik interes baxuetatik. Ezer egotekotan, aurreztaileenganako efektu beheratzaileak adierazten du ezen EZB-tik interes baxuek, ironikoki, deflazioa, bultzatu dezaketela interes-errentako kanalen bitartez, ez-gobernuko sektorea interes-errentako hartzaile netoa delako, gobernua ordaintzaile netoa denean[1].
Baldin eta QE (quantitative easing) inflaziogilea izango balitz, Japoniak dagoeneko hiperinflaturik egon beharko luke, AEBak ez oso urrun egonik. Ez dago inongo seinalerik EBZ-k euroguneko gobernu-bonoak erosiz, ondorioz inflazio monetarioa egon denik, etengabeko zor inplosio horretan presio deflaziogileek metatzen segitzen duten bitartean. EBZ-ren bonoak erosteak ez du sortzen inolako inflaziorik, zeren egiten duen guztia hauxe baita: estatu kideko gobernuen zorra jabetza daukaten inbertsiogileengandik EBZ-ko balantzeetara aldatzea, zeinak ez baitu ezer aldatzen ekonomia errealean.
Halaber, banku likideziaren hornitzeak ez dauka zerikusirik inflazio monetario, moneta deprezazio edo banku-mailegatzearekin. Monetaz aritzen diren guztiek dakitenez, banku-mailegatzea ez du inoiz erreserbak murriztu. Bankuen murrizketak erregulaziotik datoz, kapital beharrak eta mailegatze estandarrak barne, eta noski, maileguz hartzeko bilatzen dituzten kreditu entitate duinak. Azken urteetan EBZ–ren mugarik gabeko likidezia hornitzearekin, arazo monetarioak jadanik azaldu beharko ziratekeen.
Hortaz, gaur egungo ironiarik handiena ondokoa da: EBZ-k inflazio monetarioa kausatzeko ezer ez dagoenean, nahiz eta berak hori lortu nahi, EBZ, inflazioarekiko beldurrez, bonoak erosteari bere baitan gordetzen dio, zeinak estatuko gobernuen solbentziaren arriskua baztertuko lukeen baina ez orain martxan dauden deflazio monetariko indarrak geldiaraziko.
Beraz, nondik dator inflazio monetarioa? Politika fiskaletik. Historikoki, Weimar inflazioa defizit gastatzeak sortu zuen, BPG-aren %50 inguruko gastua gerla ordainketetarako, atzerritar monetak erosteko. Ez zen inolako sorpresa merkatuan atzerritar monetetarako Alemaniako marko asko saltzeak markoa behera eraman izatra. Izatez, politika hori bukatu zenean, inflazioa amaitu zen. Ez zegoen ezer banku zentralak egin zezakeenik interes-tasekin edo tituluen eroste eta saltzearekin edo beste zerbaitekin, defizit gastu erraldoiak sortu zuen inflazioa geldiarazteko. Gauza bertsua gaur egunean: ez dago ezer EBZ-k egin dezakeenik austeritate neurriek martxan jarri duten indar deflaziogileak aldatzeko.
Hortaz, hemen gaude, EBZ-k estatu kideei austeritate deflaziogilea eskatuz, mugatutako bonoak erostearen truke, zeinak estatu gobernuaren solbentziaren nolabaiteko itxura pairatu duen, konturatu gabe haren politika monetarioko erremintekin ezin duela inflazioa sortu. Nahiz eta hori lortu gura.
Post script[2]:
EBZ-k inflazioa sortzeko bide bakarra dolarrak edo beste atzerritar trukea erostea izango litzateke behin-betiko. Hori ez dute egin, nahiz eta euro ahulago bat gura. Ideologikoki haiek nahi dute euroa erreserba moneta izatea, eta ez atzerritar trukeko erreserbak metatzea: horrek irudia ematen du euroa atzerritar trukeak sostengatzen duela.
[1] Ikus Bernanke, Reinhart eta Sacks-en Fed lana (2004) interes-tasen aldaketan efektu fiskalari buruz: http://www.federalreserve.gov/pubs/feds/2004/200448/200448pap.pdf.
[2] Lantxoa Warren Mosler-ek idatzi berri du: http://moslereconomics.com/2011/11/26/mmt-to-the-ecb-you-cant-inflate-even-if-you-wanted-to/.
