(i) Errendizio koldarra
Errepublika espainiarrarekiko traizioa koldarra
El Pacto de Santoña (1937). La cobarde rendición de los Gudaris del nacionalismo vasco al fascismo italiano
EL PACTO DE SANTOÑA
http://servicios.elcorreo.com/auladecultura/candano1.html
http://servicios.elcorreo.com/auladecultura/candano2.html
http://servicios.elcorreo.com/auladecultura/candano3.html
http://servicios.elcorreo.com/auladecultura/candano4.html
(ii) PNV-ren bertsioa (2017an)
El PNV justifica la rendición en 1937 en el libro “El otro Pacto de Santoña”
http://ianasagasti.blogs.com/mi_blog/2017/06/hemos-presentad0-el-otro-pacto-de-santo%C3%B1a.html
https://www.eaj-pnv.eus/es/adjuntos-documentos/18537/pdf/el-otro-pacto-de-santona
https://aberriberri.com/2017/06/26/el-otro-pacto-de-santona-parte-1/
(iii) Agapito de Urarte Susaeta (1956an, Caracas-en)
Los Ultimos días del Batallón Amayur: (El final honorable de los batallones vascos)
http://catalogo.sanchoelsabio.eus/Record/3915
(Liburuxka Xabier Z-ren bidez lortuta.)
Liburua oso zehatza da: soilik errata bat topa dut, Galdames mendia aipatzen duenean, 55 or.
(Baina I. Anasagastiri ez zaio gehiegi gustatu: http://ianasagasti.blogs.com/mi_blog/2017/08/27-meses-condenado-a-muerte.html)
Honela bukatzen du Urarte-k:
“Así se cumplió el “Pacto de Santoña”, que el Ejército Expedicionario Itaiano, garantizó al Ejército Vasco.
La traición se había consumado.”
Gure aita Laredon egon zen, eta berak kontatutakoa, A. Urarte-k dioenarekin bat zetorren.
Ez zen espainiar Errepublikari egindako inongo traiziorik. Urarte-k dioenaez, traizio bat zen, baina ‘paktatu’ zena Italiarrek (soilik?) apurtu zuten.
Gehigarria:
Gure aita, ELAkoa izanikoa, 19 urterekin joan zen boluntario Ibaizabal batailoira, Portugaleteko Iñaki Arana komandantea zela.
Hona hemen gure aita zenaren (23-8-1916tik 17-4-2000ra) ibilbide malkartsua:
– 19 urterekin gerlara
– Ibaizabal batailoian tenientea
– 1937-8-24 Laredon preso
– 1937-9-2: Dueso presondegira
– 1937-9-9: Deklarazioa
– 1937-10-12: Epaiketa
– 18 hilabete Dueson-n
– 20 hilabete Santandereko Tabakalera presondegian (1939ko otsailean hara eramana)
– 1940-10-19: Kartzelatik aterata “prisión atenuada” delako egoeran
– Osotara preso: 3 urte, hilabete bat eta 26 egun.
– 1941-8-25: Miranda de Ebro-ko “Depósito de Concentración” delakoan dago eta handik Langile Batailoitara: Mirandatik Madrilera, Teruel-era eta Caceres-era.
– 23 hilabete Langile-Batailoietan
– 1943-6-13: Askatua, “licenciado de soldado” (sic)
– Osotara: (37h+26e) + (23h + 18e) = 61 hilabete eta 14 egun
Gutxi balitz, Santurtziko Guardia Zibilen kuartelean bi astean behin aurkeztu beharra.